جغرافیای سیاسی و حقوق بین‎الملل دریاها

نویسندگان

دره میرحیدر

بهادر غلامی

فاطمه سادات میراحمدی

چکیده

از زمان آغاز تدوین حقوق بین­الملل دریاها، عامل جغرافیا نقش مهمی را ایفا کرده است. امروزه نیز مسائلی مانند وقایع قطب شمال و منازعات میان کشورها در بسیاری از نقاط دنیا بر سر قلمروهای دریایی، بیانگر این واقعیت است که عامل مکان، نقش اساسی در بحث­های میان کشورها دربارۀ ادعاهای حقوقی آنها بازی می­­کند. این پژوهش بر اساس دیدگاه نئورئالیستی و با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این مسئله می‎پردازد که عوامل جغرافیایی، چه نقشی در تدوین حقوق بین­الملل دریاها و منازعات میان کشورها بر سر قلمروهای دریایی داشته است. در این راستا نقش عوامل موقعیت جغرافیایی، جزر و مد، شکل سواحل و وضع ناهمواری­های ساحلی، خلیج، عمق، جریان­های دریایی، دلتا، آبسنگ، برآمدگی جزری، تنگه، دهانۀ رودخانه، بسته یا نیمه‎بسته‎بودن دریا، مجمع‎الجزایر و منابع اقتصادی بستر دریا، در تدوین حقوق بین الملل دریاها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان دهندۀ آن است که جغرافیای سیاسی دریاها هویتی میان‎رشته­ای دارد؛ یعنی نقش جغرافیا، حقوق بین­الملل، دیپلماسی، فناوری و قدرت را در چگونگی تعیین قلمروهای دریایی و بهره‎برداری دولت‎های ساحلی از آنها مورد بررسی قرار می­دهد. در این میان جغرافیا بستر تمام این مسائل است؛ چراکه جغرافیای کشورهایی که در روند تدوین حقوق بین الملل دریاها حضور فعال داشته‎اند، به‎خصوص خصیصه های فیزیکی و ژئومورفولوژیکی سواحل آنها، نقش مهمی در تعیین وضعیت حقوقی قلمروهای دریایی داشته است. از سوی دیگر قوانینی که بر اساس منافع و با اعمال زور قدرت‎ های بزرگ تصویب شده اند نیز، بر جغرافیای کشورها تأثیر گذاشته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

وضعیت حقوقی آب‌های تاریخی در حقوق دریاها

دکترین آب‌های تاریخی در اوایل قرن بیستم در حقوق بین‌‌الملل دریاها مطرح شد. با گذشت بیش از یک قرن از عملی‌شدن دکترین مزبور در بین دولت‌‌ها، تا به امروز می‌‌توان شاهد پیشرفت اندکی بود. در کنوانسیون 1958 دریای سرزمینی و منطقۀ نظارت و کنوانسیون 1982 حقوق دریاها مقرراتی درخصوص آب‌ها‌‌ی تاریخی وجود ندارد. با وجود این، امروزه در حقوق بین‌‌الملل، تعداد زیادی از دولت‌‌ها با استناد به دکترین آب‌‌های تاری...

متن کامل

پیشگیری از ورشکستگی شرکتها در حقوق تجارت بینالملل

ورشکستگی1 از جمله مشکلاتی است که امروزه به‌ویژه در کشورهای مبتنی بر اقتصاد آزاد رو به افزایش است و به‌طور طبیعی مقابله با آن به‌ویژه در ورشکستگی‌های گسترده شرکت‌های تجارتی ضروری به‌نظر می‌رسد. یکی از راه‌حل‌های مقابله با آثار منفی ورشکستگی، جلوگیری از وقوع آن بوده و امروزه با عنوان «پیشگیری2 از ورشکستگی» مورد توجه کشورها و سازمان‌های بین‌المللی قرار گرفته است. در این راستا...

متن کامل

جهانی‎شدن و سرزمین‎سازی در جغرافیای سیاسی

جغرافیای سیاسی دانشی مفید و اساسی برای فهم معادله‎ها و جریان‎های بین‎المللی در عصر کنونی و آینده است. مفاهیمی ماندگار و حیاتی مرتبط به زندگی انسان‎ها، ازجمله سرزمین در این بخش از علوم انسانی مطالعه می‎شود، اما هم‎اکنون بحث‎های زیادی در رابطه با بی‎اهمّیّت‎شدن و از موضوعیّت افتادن مفهوم سرزمین در عصر جهانی‎شدن وجود دارد. بحث سرزمین‎زدایی آنچنان انجمن‎های علمی و دانشگاهی را به خود جذب کرده که گویی ج...

متن کامل

منطق و روش علمی در جغرافیای سیاسی

    در این مقاله اصول و مفاهیم مندرج در حوزه­ی دانش جغرافیای سیاسی از حیث معرفت شناختی و فلسفه­ی علم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با دسته‌بندی گزاره‌ها و قضایای موجود در این رشته به دو نوع 1- گزاره اِخباری (وصفی) 2- گزاره­ی انشایی (تجویزی)، نسبت و نحوه­ی ارتباط و همچنین چگونگی تحویل آنها به یکدیگر بیان گردیده است تا از این طریق ضمن برشمردن ویژگی­های عمومیِ معرفت علمی و انطباق آنها بر مفاد جغرافی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-6296

دوره 46

شماره 2 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023